Hoa ô môi

Một ngày cuối tháng 3, tôi lạng con xe qua góc Eo nín thở thì phát hiện một em hồng rực trên bầu trời. Hey hello, xin chào em gái miền Tây lần đầu tiên ghé thăm đất võ – em Ô môi.

Ô môi còn gọi là Bọ cạp nước; Cây cốt khí; Cây quả canhkina; Sac phlê; Krêête; Rich chopeu (tiếng Campuchia); Brai xiêm; May khoum (tiếng Lào). Tên khoa học là Cassia grandis L.f., thuộc họ Đậu (Fabaceae).

Đây là loại cây gỗ trung bình, cao hơn 10m, phân cành lớn với những cành mọc ngang thẳng, tỏa bóng rất mát.

Giống nhiều cây họ Đậu khác như hoa sưa, hoa phượng, đậu anh đào thì cây ô môi cũng là loại lá kép lông chim, các cặp lá phụ mọc đối nhau. Phiến lá có lớp lông mịn màng, màu xanh bóng.

• Đọc thêm: Những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng
• Thắm sắc đậu anh đào mùa xuân
• Nhuộm sắc vàng tháng 4 cùng lễ hội hoa sưa Tam Kỳ

Tầm tháng 2, tháng 3 là đến mùa ô môi trổ hoa. Hoa mọc từ kẽ lá thành từng chùm rũ dài. Những bông hoa màu hồng tươi hơi pha sắc vàng, nhị hoa cong, cuống hoa cũng cong cong. Hoa ô môi chỉ bé bằng một đốt tay, nhưng mọc rất dày nên nhìn lên bầu trời là cả một sắc hồng ngọt ngào. Khi héo những cánh hoa ngả vàng lại mang một vẻ đẹp riêng.

Quả ô môi là ký ức tuổi thơ của rất nhiều đứa trẻ. Những quả hình trụ dẹt dài khoảng 2-3 gang tay, hơi cong như lưỡi liềm treo lòng thòng trên cành. Đầu quả có mỏm nhọn và nhỏ. Không hiểu sao nhìn quả là tui nghĩ ngay tới mấy cây roi mà các bậc phụ huynh hay cầm dứ dứ để la sắp nhỏ mải chơi không chịu về. Phải gần cả năm sau khi nở hoa thì quả ô môi mới khô. Đám quả đen thui đó khi già đập ra là có 50-60 ô, mỗi ô chứa một hạt màu nâu đen, gỡ phần cơm quanh hạt đó ăn có vị ngòn ngọt. Bên trong phần cơm đen đó còn có 1 hạt dẹt màu vàng có thể đem nấu chè cùng nước dừa và đường thốt nốt.

Ảnh: sưu tầm

Vùng hoa ô môi

Cây ô môi được trồng nhiều ở miền Nam như Cao Lãnh, Tam Nông (Đồng Tháp), Hồng Ngự, Tân Châu, Tịnh Biên (An Giang). Tầm cuối tháng 3, đầu tháng 4, những con đường ở đây lại ngập tràn sắc hồng rực rỡ của hoa ô môi mà người ta hay ví von là “hoa anh đào miền Tây”.

Ở Quy Nhơn, cây ô môi duy nhất mà tui thấy là nằm ngay sau lưng sân khấu bài chòi ở eo nín thở. Nhưng cũng chỉ nhìn thấy ra hoa lần đó. Những năm sau tui chờ mòn mỏi, lượn qua lượn lại mãi mà chẳng thấy thêm bông nào. Tiếc hùi hụi.

-Việt An-