Nơi đây phải được gọi một cách chính xác là Nhà thờ chính tòa Đà Lạt, Nhà thờ chính tòa thánh Nicolas Bari (nghĩa là thánh Nicolas thành Bari). Còn tên “Nhà thờ con gà” là cách người dân hay gọi, đơn giản chỉ vì trên đỉnh thánh giá phía trên tháp chuông có tượng một con gà bằng đồng.
Địa chỉ: số 15 đường Trần Phú, Tp. Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng.
Lịch sử Nhà thờ chính tòa Đà Lạt
Năm 1893, đồng hành cùng bác sĩ Alexandre Yersin trong hành trình băng rừng vượt núi khám phá vùng đất mới nơi cao nguyên phía Tây, có linh mục Robert thuộc Hội Thừa sai Paris (MEP). Họ đã tìm thấy một vùng đất xinh đẹp gọi là Đà Lạt. Dưới sự tiến cử của bác sĩ Yersin, năm 1899 toàn quyền Đông Dương là Paul Doumer quyết định xây dựng khu vực này thành một nơi nghỉ dưỡng cho các quân nhân và viên chức. Cuối năm 1917, MEP cử cha Nicolas Couvreur – Quản lý của Hội tại Viễn Đông – đến Đà Lạt để xây dựng Dưỡng viện giáo sĩ (nơi nghỉ dưỡng cho các giáo sĩ). Công trình được khởi công năm 1918, là công trình công giáo đầu tiên ở Đà Lạt và nay đã trở thành một phần của nhà xứ chính tòa Đà Lạt. Bên trái dưỡng viện là nhà nguyện – được xem nhà thờ đầu tiên của giáo xứ Đà Lạt. Nhà nguyện dài 24m, rộng 7m, cao 5m. Cửa chính thiết kế theo hình vòng cung nhọn, bên trên có khắc dòng chữ Latinh “HIC DOMUS EST DEI” (Đây là nhà của Thiên Chúa).
Nhà thờ thứ 2 được xây dựng là Nhà thờ thánh Nicolas, đặt phía sau khu dưỡng viện, khánh thành năm 1923. Công trình dài 26m, rộng 8m, tháp chuông cao 16m. Tuy nhiên do xuống cấp nên công trình hiện đã bị tháo dỡ. Nhà thờ thứ 3 chính là Nhà thờ Chánh Tòa hiện nay, được xây từ năm 1931 đến 1942, chia thành 3 giai đoạn. Giai đoạn 1 hoàn thành từ năm 1932, nhưng giữa giai đoạn 1 và 2 cách nhau đến 10 năm để có thời gian tìm kiếm nguồn vốn và trả nợ cho công trình.
Chi phí xây dựng nhà thờ ban đầu dự kiến là 200.000 đồng vào vào tháng 9/1930 do hãng thầu SIDEC cung cấp, nhưng vài tháng sau hạ xuống còn 182.000 đồng vào tháng 5/1931. Kinh phí giai đoạn 1 là 67.000 đồng nhưng Họ đạo chỉ trả được 30.000 đồng lúc khởi công, còn trả dần đến đầu tháng 09/1938 mới hết nợ; vì vậy mới có khoảng thời gian gián đoạn như đã nói ở trên. Mãi đến ngày 7/10/1940 tiếp tục giai đoạn 2 và 3, mặc dù số tiền gom được mới chỉ khoảng 17.000 đồng, trên số tiền phải trả cho hai đợt xây sau là 133.000 đồng.
Tháp chuông ấn tượng
Tháp chuông được đặt chính giữa mặt tiền nhà thờ, cao 47m, được xây dựng vào giai đoạn 3 của dự án. Có 1 tháp chuông chính, 2 tháp chuông phụ với cầu thang đi lên theo hình xoắn trôn ốc. Ở độ cao 25m bên trong tháp, đặt 4 quả chuông được đưa từ nhà thờ thứ 2 sang vào năm 1942. Chuông lớn đánh nốt Đô, nặng 415kg; chuông thứ hai đánh nốt Mi, nặng 185kg; chuông thứ ba đánh nốt Fa, nặng 117kg; chuông thứ tư đánh nốt Sol, nặng 120kg. Nhiều cửa sổ kính màu và cửa thông gió cũng được đặt dọc theo tháp chuông để lan tỏa âm thanh và lấy ánh sáng.
Ánh hoàng hôn nhuộm vàng cả nhà thờ.
Trên đỉnh tháp chuông có một cây thánh giá lớn, được đặt vào ngày 14/11/1941. Trên cây thánh giá này lại có tượng con gà trống dài 0.66m, cao 0.58m. Nếu tính luôn phần tượng này thì tháp chuông cao 50m. Tượng được làm bằng hợp kim nhẹ rỗng ruột, tráng một lớp đồng bên ngoài và đặt trên một trụ bạc. Vì nó ở trên cao, nên để đề phòng gió tạt làm gãy thì người ta đã thiết kế cho nó có thể xoay theo chiều gió. Vậy nên khi gió thổi hướng nào thì con gà quay về hướng đó. Hình ảnh con gà vươn cổ vừa là biểu tượng của nước Pháp – chú Gà trống thành Gaulle (Coq Gaulois); vừa liên quan đến Công giáo. Trong kinh Tân Ước có đoạn Chúa Giê-su quở trách Phêrô (một trong 12 tông đồ của Người): “Đêm nay gà chưa gáy, con sẽ chối Ta ba lần…”.
Kiến trúc nhà thờ
Nhà thờ chính tòa Đà Lạt dài 65m, rộng 14m, mang phong cách Roman một cách rõ nét. Công trình nằm trên mặt bằng hình cây thánh giá và được thiết kế đối xứng cả nội thất lẫn ngoại thất. Tường nhà thờ xây bằng gạch đá dày khoảng 30-40cm, bên ngoài quét sơn màu hồng nhạt.
Mặt hông bên phải nhà thờ.
Các mái vòm và cửa sổ hình mái vòm là yếu tố không thể thiếu trong kiến trúc xây dựng Roman. Tuân thủ nét đặc trưng này, toàn bộ các cửa sổ ở nhà thờ con gà đều xây theo dạng vòm cung tròn, bên dưới kéo dài, mạnh mẽ mà mềm mại. Trang trí các ô cửa sổ này là 70 tấm tranh kính đầy màu sắc, trong số đó có 38 tấm kính vẽ ảnh Chúa, Đức Mẹ và các Thánh. Các tấm kính màu này chế tác tại xưởng của họa sĩ Louis Balmet, ở tỉnh Grenoble (Pháp) và được các ân nhân dâng cúng. Rọi qua các bức tranh kính, cho dù là ánh sáng tự nhiên ban ngày chiếu từ ngoài vào hay ánh đèn đêm hắt từ trong thánh đường ra thì đều khiến khung cảnh trở nên lung linh huyền ảo. Riêng phần tranh kính (vitrail) là một trào lưu nghệ thuật gắn liền với phong cách Gothic. Do vậy, có thể nói rằng các khung cửa sổ ở nhà thờ con gà là một sự pha trộn giữa nét Roman mềm mại với Gothic lộng lẫy.
Mặt hông bên trái nhà thờ.
Mặt sau nhà thờ.
Không gian bên trong nhà thờ.
Với kết cấu mái vòm đặc trưng.
Năm 1942, nhà thờ thực hiện nghi thức làm phép và đặt 14 chặng đường thánh giá của Đức Chúa Giêsu bên trong nhà nguyện. Tất cả đều thể hiện qua các bức phù điêu cao 0.8m, ngang 1m, làm bằng xi măng và sắt do nhà điêu khắc Xuân Thi thực hiện. Các tấm hình này có viền màu nâu đen, phần đắp nổi màu trắng, thoạt trông như những bức tranh treo lên tường.
Các phù điêu 14 chặng đường thánh giá nằm giữa các bức tranh kính màu lung linh.
Ngay sau cánh cửa ra vào là một trụ nhỏ, trên đặt bức tượng thánh Nicolas bổn mạng nhìn thẳng về phía cung thánh.
Cửa chính nhà thờ hướng về núi Lang Biang. Đối diện cửa chính, nhìn qua bên kia đường là khuôn viên có tượng Thánh Kitô.
Nhiều họa tiết trang trí cầu kỳ trên các cánh cửa gỗ, mái vòm tháp chuông…
Ngoài ra, cấu trúc đối xứng của nhà thờ cộng với thiết kế 3 gian đã tạo nên hiệu ứng âm thanh đặc biệt ở đây. Gian chính cao nhất, ở giữa tạo sự tập trung và khuếch đại âm thanh. Hai gian nhỏ hai bên thấp hơn, có cửa sổ lấy gió tạo đối lưu không khí, đẩy khí về gian giữa và cuốn ra ngoài theo gác chuông. Hơn nữa, các thông số tỉ lệ hài hòa giúp âm thanh trong nhà thờ con gà có độ âm vang đặc biệt.
- Đọc thêm: Nhà thờ Domaine de Marie – nhà thờ hồng nằm nghe thông reo giữa Đà Lạt
- Qua miền giáo đường: Nhà Mục vụ Don Bosco Đà Lạt
-Việt An-
Vui lòng trích nguồn: "An Hằng's blog" khi đăng lại bài của blog này. Cảm ơn các bạn! |