Cây pháo bông

Tui thấy hoa cũng như thấy trai vậy á, nên có bông nào đẹp đẹp lạ lạ là tăm tia liền. Chiều nay khi đang lượn qua nhà thờ Vườn Vông (Phước Hưng, Tuy Phước), có một em tím hồng nhởn nhơ trước mặt, vậy là lọt vô tầm ngắm liền.

Cây pháo bông, còn lại là pháo hoa, hoa thiên phúc, Ngọc nữ Philippines, trang Mỹ, bân bấn lá đồng. Tên khoa học là Clerodendrum quadriloculare, nghe nói thuộc họ Hoa môi (Lamiaceae – húng, bạc hà). Việc phân loại dựa trên các nghiên cứu phân tử, dù thiệt tình tui thấy cái tướng cây pháo bông và cây húng không liên quan gì với nhau hết. Đây là loại cây bản địa vùng New Guinea và Philippines và nhiều nơi khác, thường mọc hoang, kể cả trong rừng nguyên sinh.

Pháo bông là cây thân gỗ, cao trung bình 3m, và có thể lên đến 5m nếu sống trong môi trường tự nhiên. Rễ cây là rễ cọc, bám khá chắc vào đất. Cây non nảy mầm từ rễ nên có thể tách rễ để trồng cây mới. Cây cũng có thể sinh sôi bằng cách giâm cành, trồng từ hạt vì tỷ lệ nảy mầm của hạt khá cao. Cây phát triển khá mạnh mẽ nên một số nơi coi đây là loài xâm lấn. Còn ở nước ta, loài ngoại nhập này cho hoa đẹp, lại nở đúng dịp tết nên hiện nay khá được ưa chuộng và chủ yếu chỉ trồng làm cảnh trong chậu.

Cây có nhiều cành, thân giòn, dễ gãy do có lõi xốp. Lá pháo bông khá to, cỡ như lá bằng lăng và mọc đối xứng nhau. Lá hình trứng, thuôn dài và nhọn về phía đầu, mép lá lượn sóng, gân nổi khá rõ. Lá có hai màu, mặt trên xanh sẫm và mặt dưới màu tía.

Hoa tập trung ở đầu cành và kết thành chùm, mỗi chùm lại có nhiều bông hoa nhỏ. Ống hoa khá dài, khoảng 7cm, màu tím hồng. Hoa màu trắng với 5 cánh thuôn mảnh. Khi nở, nó xòe to và mở rộng ra ngoài, trông không khác gì những chùm pháo bông rực rỡ trên bầu trời. Có lẽ vì thế mà khi vào Việt Nam nó có tên là pháo bông. Pháo bông là loài cây ưa sáng, hoa sẽ càng đẹp hơn nếu đủ nắng.

Quả pháo bông là dạng quả nang, mỗi quả chứa 4 hạt. Tiếc là đợt này cây chỉ mới ra hoa chứ chưa có quả để tui chụp hình.

–Việt An-