Ngắm hàng cây chà là đẹp như vương miện xanh giữa thành phố

Những ngày tháng 6 này, đi dọc một số tuyến đường lớn ở thành phố Quy Nhơn, người ta sẽ thấy hàng cây chà là đang trổ những chùm quả nặng trĩu. Giữa tiết trời nắng gắt, các tàu lá to khỏe vươn dài, xòe tán tròn, nhìn từ xa như những chiếc vương miện xanh mướt in lên bầu trời. Trên đó điểm xuyết các quả chà là, hệt như chuỗi ngọc vàng óng, lấp lánh dưới ánh nắng.

Nhóm cây chà là có tên khoa học là Phoenix, thuộc họ Cau (Arecaceae). Chà là có nguồn gốc từ quần đảo Canaria ở Đại Tây Dương, nằm ngoài khơi phía tây bắc châu Phi; sau đó ngày càng phổ biến ở nhiều khu vực trên thế giới như châu Phi, châu Á và châu Âu. Đây là  loại cây thân gỗ cứng, dạng cột, đường kính thân từ 30-60cm. Không có thân trơn giống nhiều loại cây khác cùng thuộc họ Cau như dừa, cau, thốt nốt…, các tàu lá chà là mọc rất thấp, từ phần thân sát gốc. Khi cây cao lên, các lá này già đi và rụng dần. Nếu khéo tỉa các phần cuống này cho đều thì sẽ tạo thành một lớp vảy nâu quanh thân rất đẹp mắt, vừa tạo ra nét đặc trưng của cây chà là.

Đây là loài cây dễ sống, thích hợp với nhiều loại đất khác nhau, nhất là đất cát nghèo dinh dưỡng. Cây cũng ưa sáng, có khả năng chịu hạn, chịu mặn, ít nhu cầu về phân bón. Tuy nhiên, để cây được tươi tốt, ra quả nhiều thì chế độ nước dồi dào, phân bón đầy đủ là rất cần thiết. Lá cây chà là có dạng lá kép lông chim, mọc đan chéo vào chau tạo thế chắc chắn.

Chà là ra hoa vào khoảng tháng 2-3. Từ thân cây mọc ra từng cụm gồm nhiều cành nhỏ dài màu vàng, dọc trên mỗi cành đính những bông hoa li ti màu kem. Hoa thụ phấn nhờ gió và các loại côn trùng. Đến khi đậu quả, quả chà là tập trung phủ kín đầu các cành này. Cuống hoa ban đầu giờ dài ra, trĩu xuống bởi sức nặng của các cành chà là chen chúc nhau. Ban đầu quả có màu xanh lá cây, đến khi chín thì tùy theo giống mà chuyển sang vàng, cam sậm, nâu đỏ hay đen. Quả chà là khá nhiều chất dinh dưỡng và là món được ưa chuộng trong mâm bánh mứt đãi khách ngày tết.

Ngoài vườn chà là trồng lấy quả nổi tiếng gần đây ở Sa Đéc (Đồng Tháp), loài cây này đã được nhiều địa phương lựa chọn làm cây cảnh quan đô thị như thành phố Hạ Long (Quảng Ninh), Quy Nhơn (Bình Định). Bên cạnh đặc tính dễ chịu của chà là, thì đặc điểm sống lâu năm, ít rụng lá như những cây bóng mát khác, lại giúp làm sạch bầu không khí cũng khiến chà là được ưa chuộng hơn

Ở Quy Nhơn, từ năm 2017, Công ty Cổ phần Công viên cây xanh và chiếu sáng đô thị Quy Nhơn đã trồng hơn 1.000 cây chà là nhập ngoại, có nguồn gốc từ Trung Đông trên một số tuyến đường lớn để tạo điểm nhấn đô thị. Sau đó, loại cây này được ươm để tiếp tục trồng ở phạm vi rộng hơn. Nó cũng ít gây cản trở tầm nhìn khi lưu thông nên thường được trồng ở dải phân cách giữa đường. Sau 4 năm chăm sóc kỹ lưỡng, nhiều cây đã ra quả, tạo nên cảnh quan đẹp mắt trên đường phố.

Chỉ tiếc là hiện nay, một số người đã hào hứng khoe những chùm chà là vàng tươi mới hái ở những tuyến đường vắng. Có lẽ, việc đi đến ý thức giữ gìn cái đẹp và màu xanh chung vẫn còn một khoảng cách cần rút ngắn.

📌📌 Mách nhỏ cho bạn: theo Báo Bình Định số ra ngày 9/6/2021, ông Đỗ Đình Phương, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Công viên cây xanh và Chiếu sáng đô thị Quy Nhơn, cho biết:”Việc leo trèo lên cây chà là để hái trái tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra té ngã gây thương tích. Hơn nữa, chà là là cây cảnh nên trong quá trình chăm sóc có sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, việc hái trái để ăn cũng không tốt cho sức khỏe”.

-LVA-